Poppers có an toàn?
Dung dịch chứa Amyl nitrite hay amyl nitrate, bytyl nitrite, thường được biết đến với tên gọi poppers, là các sản phẩm có thể khiến người ta hưng phấn nhanh chóng, kèm theo đó là cảm giác chóng mặt, nóng, tăng nhịp tim và nhức đầu. Chất có thể gây hội chứng “đột tử khi ngửi” ở một số người.
Poppers ngày nay được sử dụng rộng rãi như một loại thuốc giải trí. Thuốc có thể gây hiệu ứng hưng phấn và giãn cơ hậu môn. Đôi khi các sản phẩm có chứa chất này được dùng để khử mùi phòng ốc hay vệ sinh đồ da, mặc dù ít người nghĩ tới mục đích này.
Ai dùng popper
Trước đây, bác sĩ kê đơn amyl nitrite cho người mắc bệnh tim mạch. Thuốc này gần đây được dùng trong điều trị ngộ độc xyanua.
Việc sử dụng Poppers có liên quan tới cộng đồng LGBTQ, có lẽ bởi thuốc có thể giúp quan hệ tình dục qua đường hậu môn dễ dàng hơn do tác dụng giãn cơ của thuốc. Và có thể làm tăng kích thích tình dục hay cực khoái.
Một nghiên cứu năm 2010 chỉ ra rằng việc tỉ lệ sử dụng amyl nitrite không giảm trong cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) ở New York (Mỹ), trong khi việc sử dụng các loại ma túy như thuốc giải trí, bao gồm cả estasy và ketamine giảm đáng kể.
Tuy nhiên, việc sử dụng Poppers được ghi nhận ở mọi lứa tuổi, chủng tộc và khuynh hướng tình dục. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy 10% sinh viên y khoa ở Anh đã sử dụng poppers ít nhất một lần. Ở Pháp, việc sử dụng poppers tăng mạnh trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2010. Loại thuốc này phổ biến ở cả người lớn và thanh thiếu niên, chỉ đứng sau cần sa.
Cần lưu ý
Mặc dù gây tác dụng tạo hưng phấn nhanh chóng, nhưng hầu hết các dấu hiệu hưng phấn cũng sẽ biến mất nhanh chóng, thường chỉ trong vài giây hay vài phút.
Hít poppers có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí tử vong đối với một số người do nhịp tim tăng bất thường và quá nhanh, dẫn tới hội chứng gọi là “Đột tử khi ngửi”. Ngoài ra, poppers có thể gây một số biến chứng nguy hiểm có nguy cơ diễn tiến tử vong khác cho người dùng. Ví dụ, thuốc gây rối loạn máu, một tình trạng đe dọa tính mạng xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều methemoglobin, một chất có trong tế bào hồng cầu.
Dùng poppers cũng có thể dẫn đến tổn thương não hoặc mắt nghiêm trọng và có hành vi tình dục nguy hiểm. Một nghiên cứu thử nghiệm trên chuột chỉ ra rằng các hóa chất có trong poppers có thể gây độc cho não và ức chế khả năng học tập, trí nhớ.
Popper cũng có thể gây mất thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn do tổn thương võng mạc khi dùng. Một số chuyên gia cho rằng việc sử dụng poppers làm gia tăng tình dục không an toàn, từ đó tăng nguy cơ lây nhiễm HIV.
Một nghiên cứu thực hiện năm 2017 cho thấy mối liên quan giữa việc sử dụng poppers lâu dài ở những người nam có quan hệ tình dục đồng giới với nguy cơ cao hơn mắc các ung thư liên quan tới bệnh lây truyền qua đường tình dục. Người tham gia nghiên cứu này không có HIV.
Một số người sử dụng poppers chung với các thuốc điều trị rối loạn cương, chẳng hạn như thuốc chứa sildenafil hay tadalafil. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch nguy hiểm có thể dẫn tới tử vong ở người dùng.
Dùng poppers chung với rượu cũng không an toàn và có thể dẫn tới tụt huyết áp. Đó là chưa kể đến việc rượu làm tăng nguy cơ bị cắc tác dụng phụ như chóng mặt, choáng váng.
Tác dụng và tác dụng phụ
Mọi người thường sử dụng poppers để có cảm giác thư giãn, say sưa hoặc hưng phấn thú vị, nhưng một số lại thấy trải nghiệm này khó chịu và mất phương hướng.
Poppers chủ yếu hoạt động như một thuốc giãn mạch, có nghĩa là chúng làm giãn nở các mạch máu. Các mạch máu giãn nở có thể gây:
- tụt huyết áp đột ngột
- chóng mặt
- nhịp tim tăng lên
- cảm giác lâng lâng
- cảm giác ấm áp khắp cơ thể
Nếu huyết áp giảm quá thấp, người ta có thể ngất xỉu hoặc bất tỉnh.
Poppers cũng làm thư giãn các cơ xung quanh hậu môn. Một số người cho biết rằng sử dụng poppers làm tăng khoái cảm của họ khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể làm giảm khả năng cương.
Poppers có thể gây ra các tác dụng không mong muốn khác, chẳng hạn như:
- Đau đầu: Vì poppers làm giãn mạch máu não, dẫn đến đau đầu. Tình trạng đau có thể kéo dài ngay cả khi tác dụng gây hưng phấn của thuốc đã hết.
- Phản ứng hô hấp: Hít phải các hóa chất mạnh, chẳng hạn như poppers, có thể ảnh hưởng đến hô hấp và các chức năng khác của đường hô hấp, dẫn đến các vấn đề về xoang và thở khò khè.
- Tổn thương da dạng sần sùi: Những tổn thương này thường xuất hiện xung quanh mũi, môi và các khu vực khác tiếp xúc với khói amyl nitrite.
- Phản ứng dị ứng: Một số người có thể dị ứng với hóa chất có mùi thơm trong poppers.
- Nguy cơ tăng nhãn áp: Amyl nitrite có thể làm tăng mức chất lỏng trong mắt, gây ra áp lực nội nhãn. Điều này có thể nguy hiểm cho những người đã hoặc có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp glaucoma.
- Các phản ứng phụ khác bao gồm đau ngực, buồn nôn, mất phối hợp và chảy máu cam.
| Thông tin ngắn cần lưu ý |
Poppers được sử dụng rộng rãi, nhưng thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và một số phản ứng có thể gây tử vong. Xem xét các tác dụng phụ có thể xảy ra, lựa chọn tốt nhất là không sử dụng poppers. Các rủi ro đáng ngại hơn nhiều so với hơn sự hưng phấn nhất thời mà thuốc đem lại. Bất kỳ ai có câu hỏi hoặc thắc mắc nên thảo luận về các rủi ro và tác dụng phụ của thuốc với bác sĩ. |
Thạc sĩ Nguyễn Hồ Vĩnh Phước
Bác sĩ Nam khoa
Resources:
Long-term nitrite inhalant exposure and cancer risk in MSM – PMC (nih.gov)
Poppers: epidemiology and clinical management of inhaled nitrite abuse – PubMed (nih.gov)
Neurotoxicity induced by alkyl nitrites: Impairment in learning/memory and motor coordination – PubMed (nih.gov)An update on British medical students’ lifestyles – PubMed (nih.gov)
[Poppers at top: alkyl nitrites use in France] – PubMed (nih.gov)